Czy pomyślałaś o tym, że Twoje dziecko bądź osoba z najbliższego otoczenia może być uzależniona od gier komputerowych? Niestety, jest to możliwe i co więcej – problem ten uważany jest za jedną z chorób XXI wieku.
W dzisiejszych czasach dostęp do gier komputerowych jest bardzo prosty. Wraz z rozwojem techniki, powstają coraz to nowe, atrakcyjniejsze gry,. Ich producenci dwoją się i troją, robiąc wszystko, aby przyciągnąć przed ekrany komputerów i zatrzymać na dłużej jak największe rzesze graczy. Przez to powstają naprawdę świetne gry, które wiodą prym na całym świecie i zyskują miliony fanów. Wiele z nich uważanych jest za graficzne dzieła sztuki, które przykuwają barwnymi kolorami, zachwycając naturalnym odzwierciedleniem rzeczywistości: postaci, natury itp. Do grona wytrawnych graczy nie należą tylko dzieci, ale również osoby dorosłe. Granie kojarzy się z rozrywką, relaksem, spędzaniem czasu wolnego, ale mimo wielu zalet, nadmierne granie w gry niesie ze sobą niestety wiele przykrych doświadczeń.
Skąd się bierze uzależnienie od gier komputerowych?
Uzależnienie od gier komputerowych może mieć różnorodne źródła. Nie ma jednej konkretnej przyczyny, ale istnieje wiele czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju tego uzależnienia. Gry komputerowe często zaprojektowane są tak, by wywoływać przyjemności i stymulować mózg poprzez nagrody, osiągnięcia czy interakcje. To może prowadzić do wzrostu poziomu neurochemicznych substancji, takich jak dopamina, co z kolei wpływa na silniejszą chęć grania. Specjaliści sądzą, że osoby mające trudności w radzeniu sobie ze stresem, emocjami czy mające niskie poczucie własnej wartości, mogą znaleźć ucieczkę w grach komputerowych. Świat gry może stanowić dla nich miejsce, w którym mogą czuć się silniejsi, sukcesywnie osiągać cele i kontrolować rzeczywistość. Na uzależnienie od gier komputerowych wpływają też czynniki społeczne. Kulturowe akceptowanie gier komputerowych, wzorce społeczne, a także presja rówieśnicza mogą mieć wpływ na to, że dana osoba więcej czasu spędza grając w gry. Brak innych aktywności, a właściwie brak zainteresowania innymi zajęciami może prowadzić do tego, że osoba coraz intensywniej angażuje się w świat wirtualny. Gry są obecnie łatwo dostępne przez różne platformy i urządzenia,. Rozwój technologii sprawia, że są one nie tylko bardzo atrakcyjne, ale i łatwe do zdobycia. Wiele gier komputerowych dostępnych jest za darmo bądź za niewielką opłatą. Co więcej, są zupełnie legalne. Pewnie dlatego tak trudno zachować zdrowe granice, to znaczy łatwo stracić kontrolę nad czasem spędzanym na grach, czy to z powodu braku odpowiednich ograniczeń rodzicielskich u dzieci i młodzieży, czy też u osób dorosłych nie kontrolujących swojego czasu spędzonego przy komputerze.
Jedno jest pewne, uzależnienie od gier komputerowych to złożony problem, który może wynikać z kombinacji różnych czynników. Kluczowe jest rozpoznanie i zrozumienie, jakie elementy mogą odegrać rolę w postawaniu tego uzależnienia, aby móc podjąć odpowiednią terapię, która zapewni skuteczne leczenie osobie uzależnionej.
Kto jest najbardziej podatny na uzależnienie od gier komputerowych?
Wielu z nas zapewne wskazałoby dzieci i młodzież, ponieważ sądzimy, że to właśnie oni spędzają długie godziny na rozrywkach tego typu. W praktyce nie do końca tak jest i tak naprawdę nie ma konkretnej grupy, która jest podatna na uzależnienie od gier komputerowych. Ze statystyk wynika, że choroba ta dotyka ludzi w różnym wieku, płci, statusie społecznym czy zawodowym. Jednakże istnieją pewne czynniki predysponujące, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia tego problemu. Faktycznie zakłada się, że dzieci i młodzież często bardziej narażeni są na ryzyko uzależnienia od gier z uwagi na większe zainteresowanie nimi. Zwłaszcza, że dostępność tego typu rozrywek jest raczej rzadko ograniczana przez rodziców, a jeśli już – to w stosunkowo niewielkim stopniu. Ich umysły są jeszcze w fazie rozwoju, co może sprawić, że są bardziej podatne na silne emocje związane z grami. Z badań wynika, iż osoby z niskim poczuciem własnej wartości, problemami emocjonalnymi, lękiem czy nawet depresją mogą szukać ucieczki w grach komputerowych, gdzie mogą odgrywać role silniejszych czy bardziej wpływowych postaci. Dla takich osób gry komputerowe stają się głównych źródłem kontaktu ze światem zewnętrznym, ponieważ odczuwają brak wsparcia społecznego, izolują się, ponieważ mają trudności w nawiązywaniu relacji. Wiele osób traktuje gry komputerowe jako sposób na radzenie sobie ze stresem. Wirtualna rzeczywistość to pewnego rodzaju forma relaksu i sposób na oderwanie się od rzeczywistości. Okazuje się równie, że osoby, które wcześniej miały problemy z uzależnieniem od substancji lub innych zachowań, mogą być bardziej podatne na rozwój uzależnienia od gier komputerowych.
Jednakże warto zaznaczyć, że każdy może być podatny na uzależnienie od gier, niezależnie od czynników. Kluczowe jest zrozumienie swojego stosunku do gier i monitorowanie czasu spędzanego prze ekranem monitora, konsoli czy telefonu, aby uniknąć ewentualnych problemów z uzależnieniem. Regularne przerwy, różnorodność zainteresowań również może pomóc w utrzymaniu zdrowej równowagi.
Po czym rozpoznać uzależnienie od gier komputerowych?
Uzależnienie może być oparte na różnych objawach, zrachowaniach i zależy w głównej mierzy od osobowości, dlatego ważne jest dokładne obserwowanie i uważne odnotowywanie każdej podejrzanej zmiany. Osoba uzależniona często myśli o grach nawet poza czasem grania. Często planuje kolejne sesje. Co więcej myśli te są natarczywe i dominujące. Może wiązać się to z częstymi opowieściami, których głównym motywem są gry komputerowe i wirtualne postaci. Co więcej, osoba przejawiająca uzależnienie od gier komputerowych przejawia brak kontroli nad graniem. Pomimo prób ograniczenia czasu, osoba ta nie może kontrolować swojego zachowania i poświęca znacznie więcej uwagi niż planowała. Uzależnieni gracze mogą zaniedbywać relacje społeczne, wybierać grę komputerową ponad kontakty z rodziną i przyjaciółmi. Co więcej, następuje utrata zainteresowani obowiązkami życia codziennego, takimi jak praca, szkoła, spędzanie czasu z rodziną, hobby. Osoby uzależnione mogą stawać się drażliwe lub agresywne, szczególnie gdy są odcięte od gry lub kiedy ktoś próbuje ograniczyć im dostęp do nich. Ponadto taka osoba może wymagać coraz większej ilości gry, aby osiągnąć satysfakcję. To sytuacja porównywalna do picia alkoholu czy zażywania narkotyków, gdzie dawki muszą być stopniowo zwiększane, bo te wyjściowe nie są już wystarczające. Ponadto po przerwie od gier mogą pojawiać się objawy odstawienia, takie jak niepokój, napięcie czy drażliwość.
Jeśli zauważyłeś te objawy u siebie, bądź u osób w Twoim otoczeniu i przekonałeś się, iż negatywnie wpływają na życie codzienne i funkcjonowanie danej osoby – zapewne wskazuje to na uzależnienie od gier komputerowych. Ważne jest zrozumienie, że takie uzależnienie powinno być stawiane na równi z uzależnieniem od substancji psychoaktywnych i nie można go bagatelizować. Co więcej, wymaga ono leczenia i wymaga wsparcia specjalistów. Warto udać się po pomoc do lekarza rodzinnego, który wykona wstępną diagnozę, zaproponuje sposób leczenia a być może wypisze skierowanie do ośrodka leczenia uzależnień. Tam sprawą zajmą się specjaliści, tak jak: psychologowie, terapeuci, którzy pomogą osobie uzależnionej powrócić do zdrowego życia i wyważonego podejścia do gier komputerowych. Ponadto odpowiednio postawiona diagnoza, poznanie osoby uzależnionej, jej problemów, osobowości, pozwoli na podjęcie spersonalizowanej terapii, która pomoże uporać się jej z problemami. Ważne jest, aby uzależnienie od gier traktować poważnie i szukać pomocy specjalistów. Rodzina i bliscy zazwyczaj odgrywają istotną role w procesie leczenia. Oferują wsparcie i zrozumienie, a niekiedy uczestniczą w terapiach rodzinnych czy korzystają z porad specjalistów.
