Leczenie alkoholizmu
Leczenie alkoholizmu jest jedną z najtrudniejszych form pomocy osobom uzależnionym. Choroba alkoholowa to bardzo ciężkie zaburzenie, prowadzące nie tylko do destrukcji życia osoby uzależnionej. Prowadzi również jej najbliższego otoczenia. Na czym polega to schorzenie i jak je rozpoznać?
Wiele osób uważa, że alkoholizm jest problemem powstałym wyłącznie z winy osoby nim dotkniętej. Powszechne jest przekonanie, że stanowi on zwykłą słabość, wadę charakteru, a do jego zwalczenia wystarczą szczera chęć i odrobina silnej woli. Tymczasem uzależnienie jest chorobą, podobnie jak grypa, cukrzyca czy depresja. Posiada dobrze opisany zespół objawów, przebieg oraz metody terapeutyczne. W dodatku jest to schorzenie, które może dotknąć każdego z nas. Aż 3 mln Polaków boryka się z alkoholizmem, a wśród nich są przedstawiciele różnych grup społecznych. Nie tylko stereotypowych „meneli” i bezdomnych, ale również szanowanych lekarzy, prawników czy księży.
Przyczyny nadużywania alkoholu
Co jest przyczyną nadużywania alkoholu? Co sprawia, że respektowani stróże moralności oraz specjaliści od zdrowia zbyt często sięgają po kieliszek? Psychologowie wskazują na nieprawidłowe dojrzewanie emocjonalne oraz dysfunkcyjny system rodzinny. Rzeczywiście, nieprawidłowości w dorosłym funkcjonowaniu często mają źródło w przebiegu dzieciństwa. To rodzice mają obowiązek wyposażyć dziecko w odporność psychiczną, asertywność i umiejętność radzenia sobie ze stresem. Do czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia uzależnienia zaliczamy również kwestie biologiczne, takie jak tolerancja na alkohol (im wyższa, tym więcej dana osoba pije) oraz występowanie reakcji awersyjnych.
Choć alkoholizm polega na uzależnieniu od spożywania substancji, jego wpływ obejmuje znacznie więcej dziedzin życia. Do cech charakterystycznych należą specyficzny kontakt z samym sobą oraz otoczeniem, zmienione wzory zachowań i postaw. Nie bez znaczenia jest pogorszenie zdrowia fizycznego. Nałogowiec funkcjonuje zupełnie inaczej niż zdrowy człowiek, a dzieje się tak m.in. ze względu na mechanizmy samego uzależnienia. Powstają one na skutek intensywnego oddziaływania psychofarmakologicznego alkoholu. Specyficznych doświadczeń interpersonalnych towarzyszącym piciu, sytuacje wiążące się ze stresem i podwyższonym ryzykiem oraz trwałe uszkodzenie relacji społecznych. W ten sposób tworzone są specyficzne mechanizmy skoncentrowane na utrzymywaniu uzależnienia i dalszej motywacji do sięgania po alkohol.
Leczenie alkoholizmu – 3 mechanizmy pozostawania w uzależnieniu
Pierwszym ze wspomnianych mechanizmów jest system nałogowej regulacji uczuć. Długotrwałe picie powoduje wytworzenie specyficznej regulacji sfery emocjonalnej. Dynamika uczuć osoby uzależnionej ukierunkowana jest na inicjowanie i potęgowanie pragnienia alkoholu. Oznacza to, że rozmaite stany emocjonalne, niezależnie od ich rzeczywistych przyczyn, odbierane są jako głód substancji. Alkoholicy mają bardzo małą tolerancję na negatywne odczucia, które wywołują w nich silną motywację. Do zagłuszania przykrych stanów alkoholem, poszukiwania natychmiastowej ulgi.
Leczenie alkoholizmu jest bardzo trudne, gdyż jest to bardzo podstępna choroba. Nałóg zaczyna się niewinnie: dana osoba pije okazjonalnie, towarzysko, w sposób całkowicie kontrolowany. Z czasem przyzwyczaja się do obecności alkoholu w konkretnych sytuacjach – picie może być reakcją na stres, sposobem na świętowanie sukcesów lub relaks po ciężkim dniu spędzonym w pracy. Trudno jest określić cienką granicę oddzielającą niewinny nawyk, przyzwyczajenie od choroby. W pewnym momencie pojawia się zależność psychiczna i fizyczna, które uniemożliwiają samodzielne odstawienie substancji. Niezbędne jest rozpoczęcie leczenia alkoholizmu pod okiem specjalistów.
Innym objawem nałogu jest mechanizm iluzji i zaprzeczania. Jako że do świadomości alkoholika coraz częściej docierają informacje o szkodliwości jego zachowania oraz destrukcji różnych dziedzin życia spowodowanej piciem, dysonans ten redukowany jest poprzez zaprzeczanie szkodom oraz ich alkoholowej przyczynie. Nałogowiec w nieświadomy sposób tworzy własną, iluzoryczną rzeczywistość, w której nie ma miejsca na negatywne informacje dotyczące jej zachowania.
Trzecim z mechanizmów tworzących pełny obraz alkoholizmu jest mechanizm rozpraszania i rozdwajania Ja. Jest to schemat, który upośledza zdolność do kierowania własnym postępowaniem oraz świadomego podejmowania decyzji. Uszkodzenia dotyczą podstawowych funkcji struktury Ja, takich jak utrzymywanie poczucia tożsamości i indywidualności, poczucia kompetencji i wpływu na własne postępowanie, poczucia wartości osobistej i sensu życia oraz poczucie moralności.
W sytuacji upojenia następuje gotowość do łatwego rozpraszania i rozluźniania się granic JA pod wpływem pragnień i oczekiwań alkoholowych. W efekcie dana osoba pod wpływem alkoholu zachowuje się zupełnie inaczej, niż na trzeźwo i podejmuje niebezpieczne lub niezgodne z własnymi przekonaniami aktywności.
Możemy śmiało podsumować nasze rozważania, że wyjście z alkoholizmu do końca nie jest możliwe, to w nas samych, w naszej podświadomości istnieją czynniki, które warunkują jak trudna to będzie walka, czy uda nam się utrzymać w abstynencji czy też polegniemy na polu walki, nierównej walki.
Leczenie alkoholizmu – Symptomy
Jak rozpoznać uzależnienie, jak przebiega leczenie alkoholizmu? W pełni rozwinięty alkoholizm objawia się następującymi sytuacjami:
Dominująca chęć picia (głód alkoholowy)
Narastające poczucie wewnętrznego przymusu, żeby napić się alkoholu, któremu towarzyszą doznania podobne do głodu (ssanie w żołądku).
Utrata kontroli nad piciem
Człowiek nie potrafi przewidzieć, kiedy zacznie pić i kiedy przestanie, a także ile wypije.
Inna niż dawniej tolerancja na alkohol
Znacznie słabsza lub o wiele mocniejsza reakcja na tę samą dawkę.
Regularne “klinowanie”
Leczenie złego samopoczucia wynikającego z nadużycia (kaca) alkoholem.
Picie ciągami
Nietrzeźwienie przez kilka dni, a nawet przez kilkanaście tygodni.
Utrata pamięci
“Urwany film”, palimpsesty alkoholowe.