Mało kto w dzisiejszych czasach wyobraża sobie życie bez telefonu komórkowego. Smartfony służą nam nie tylko do kontaktowania się z innymi, ale również do surfowania w sieci, słuchania muzyki, oglądania filmów, grania w gry, a nawet czytania książek. Niestety, każda rzecz, którą uznajemy za niezbędną do codziennego funkcjonowania, grozi niebezpiecznym nałogiem. W jaki sposób powstaje uzależnienie od nowoczesnej technologii?

Mówiąc o uzależnieniu, zwykle mamy na myśli substancje psychoaktywne. Wszyscy wiemy, jak bardzo szkodliwe potrafi być używanie tego typu środków. Alkohol oraz narkotyki bardzo szybko niszczą nasze zdrowie fizyczne: negatywnie wpływają na działanie naszych narządów wewnętrznych oraz zatruwają cały organizm, wobec czego skutki ich nadużywania stają się widoczne gołym okiem. Smartfony są jednak równie niebezpieczne. Istnieje jednak wiele nałogów, których konsekwencje nie są tak wyraźnie zauważalne dla otoczenia – do najczęściej występujących należą m.in. patologiczny hazard, uzależnienie od internetu, ortoreksja (uzależnienie od zdrowego odżywiania), uzależnienie od ćwiczeń fizycznych, seksoholizm czy zakupoholizm. Do wszystkich tych zaburzeń jakiś czas temu dołączył również fonoholizm, czyli uzależnienie od smartfonów.

Nie da się ukryć, że telefony komórkowe towarzyszą nam codziennie. W dodatku już dawno przestały służyć wyłącznie do dzwonienia i wysyłania wiadomości tekstowych. Przeciętny użytkownik smartfona ma na nim zainstalowanych mnóstwo rozmaitych aplikacji, które pozwalają mu na korzystanie z sieci, obcowanie z różnorodnymi wytworami popkultury, granie w gry, robienie zdjęć, kręcenie krótkich filmików, pracę, naukę i zabawę. Smartfony wiele rozmaitych funkcji, więc trudno się dziwić, że wielu z nas zupełnie nie wyobraża sobie bez niego życia. Z pewnością każdy z nas zna przynajmniej jedną osobę, która korzysta ze smartfona w każdej, nawet nieadekwatnej sytuacji: w pracy, podczas lekcji w szkole lub zajęć na studiach, a także podczas spotkań towarzyskich. Gdy taka osoba niechcący zostawi telefon w domu (choć nie zdarza się to często, bo wciąż go pilnuje) lub rozładuje się jej bateria, skutkuje to paniką, ogromnym dyskomfortem, wściekłością, a nawet lękiem.

Uzależnienie od smartfona przebiega podobnie do innych nałogów. Na początku chory zupełnie nie zdaje sobie sprawy z tego, że jego przywiązanie do nowoczesnych technologii nie mieści się w normie. Zupełnie nie zauważa, że stał się niewolnikiem sprzętu, który w zamyśle miał ułatwiać i uprzyjemniać jego codzienne funkcjonowanie. Nie widzi, że w rzeczywistości jego komfort życia uległ obniżeniu i ignoruje oczywiste sygnały, które powinny skłonić go do przemyślenia i zmiany swojego zachowania. Tymczasem traci zainteresowanie dotychczasowymi pasjami, zaniedbuje swoje obowiązki domowe oraz szkolne lub zawodowe, nie ma czasu na pielęgnowanie ważnych relacji międzyludzkich. Całe jego życie toczy się wokół jednego małego urządzenia, które pochłania jego uwagę bez reszty.

Choć nadużywanie telefonu nie prowadzi do tak drastycznych konsekwencji zdrowotnych jak picie dużych ilości alkoholu, branie narkotyków czy palenie papierosów, również nie pozostaje bez wpływu na nasze ciało i samopoczucie. Ostre, niebieskie światło emitowane przez sprzęty elektroniczne przyczynia się do nieodwracalnego pogorszenia wzroku, zaś pozostawanie w nienaturalnej pozycji prowadzi do powstawania bóli mięśni pleców oraz karku.

W dodatku, choć niektórym pewnie trudno będzie w to uwierzyć, urządzenia elektroniczne charakteryzują się działaniem psychoaktywnym. To właśnie dlatego tak łatwo jest się od nich uzależnić i mają tak duży wpływ na nasze życie. Z pewnością każdy z nas niejednokrotnie zauważył, że korzystanie z tego typu urządzeń oddziałuje na nasz nastrój. Gry i inne aplikacje sprawiają, że jesteśmy weseli lub zestresowani. Większość z nas zna również stan, który pojawia się, gdy czekamy na ważną wiadomość i co chwilę sprawdzamy skrzynkę mailową lub SMS-ową. W takich momentach towarzyszy nam wiele rozmaitych emocji, a kiedy sprawy ułożą się zgodnie z naszymi oczekiwaniami – czujemy radość i ulgę. Niestety, te niewinne zmiany na dłuższą metę mogą zakończyć się poważnymi zaburzeniami w sferze emocjonalnej. W dodatku nadmiernie skupiając się na używaniu urządzeń elektronicznych, zaniedbujemy rodzinę, przyjaciół i znajomych, co prowadzi do problemów natury społecznej. Warto wiedzieć, że nadużywanie telefonów komórkowych i innych zdobyczy techniki wiąże się z depresją, stresem i stanami lękowymi.

Smartfony mogą mieć ogromny wpływ na nasze funkcjonowanie poznawcze. Specyficzny slang stosowany w wiadomościach tekstowych (pełen skrótów i młodzieżowych określeń) oddziałuje na rozwój kompetencji językowych. Okazuje się, że młodzież, która dopiero uczy się porozumiewania z innymi, w ten sposób może nabywać wiele nieprawidłowych nawyków. Mowa i pismo nastolatków nadużywających smartfonów pełne są błędów językowych, a także charakteryzują się stosowaniem ubogiego słownictwa.