Panie Januszu, kiedy podjął Pan decyzję o rozpoczęciu pracy z osobami uzależnionymi? Czy był ku temu jakiś konkretny powód?
Decyzja o rozpoczęciu pracy na rzecz osób uzależnionych, była tak naprawdę kontynuacją działań, jakie rozpocząłem w 2006 roku. W kolejnych latach działałem na rzecz pieczy zastępczej. Wśród jej wychowanków zobaczyłem skalę ryzyka i skłonności do wszelkiego rodzaju uzależnień. W 2018 roku założyłem Fundację mającą na celu pomoc rodzinom wychowującym dzieci ze Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych (FASD), a w roku 2021 wraz z Panią Sylwią Ryżewską – wiceprezes zarządu Awes Medical, powołaliśmy do życia Polski Instytut FASD.
Jakie uzależnienia są leczone w ośrodku Awes Medical?
W dzisiejszych czasach trudno mówić o uzależnieniu od jednej substancji lub czynności. Jako specjaliści coraz częściej spotykamy się z uzależnieniami mieszanymi, uzależnieniami behawioralnymi oraz podwójną diagnozą lub chorobami współistniejącymi. W ośrodku Awes Medical leczony jest szeroki wachlarz uzależnień. Pomoc u nas znajdą zarówno osoby uzależnione od alkoholu, narkotyków, leków lub innych środków psychoaktywnych. Pomagamy również osobom ze wszystkimi uzależnieniami behawioralnymi.
Podjęcie terapii wymaga chęci ze strony uzależnionego. Jak przekonać osobę uzależnioną do podjęcia leczenia?
Tak naprawdę osoby uzależnione nie potrafią prawidłowo ocenić swojego stanu. Jako wieloletni praktyk w rozmowach, przed przyjazdem pacjenta używam słów “sprytna choroba” i okazuje się, że wiele osób słysząc takie słowa, zaczyna podejmować dalszą rozmowę, której często efektem jest podjęcie leczenia. Bardzo często zdarza się jednak, że osoby uzależnione zostają przewiezione do ośrodka przez najbliższych, z tak zwaną motywacją zewnętrzną. Lata doświadczenia i wykwalifikowana kadra jest w tym momencie kluczowa. To ona tak naprawdę wdrażając plan terapeutyczny, jest w stanie zmienić motywację do leczenia na wewnętrzną (pacjent zaczyna dostrzegać problem i sam chce się leczyć). W wielu przypadkach niestety osoby uzależnione podejmują świadome decyzje o leczeniu dopiero w momencie osiągnięcia tzw. “dna”. Oczywiście “dno” jest pojęciem innym dla każdego człowieka. Niektóre osoby, aby podjąć leczenie muszą stracić wszystko i wylądować na ulicy, innym wystarcza tylko (albo “aż”) np. rozpad związku lub utrata pracy związana z nałogiem. Należy pamiętać, że osoba, która podjęła decyzję o terapii swojego uzależnienia z własnej woli, ma o wiele większe szanse na jej powodzenie, aniżeli osoba, która do terapii została zmuszona.
Czym wyróżnia się ośrodek Awes Medical na tle innych ośrodków terapii uzależnień?
Ośrodek Awes Medical to przede wszystkim jeden z dosłownie kilku prywatnych ośrodków terapii uzależnień w Polsce, który został wpisany na listę ośrodków terapii działających zgodnie z Kodeksem Etyki Terapii Uzależnień. Naszą kadrą są ci sami od wielu lat terapeuci z wieloletnim stażem w pracy, posiadający bardzo bogate doświadczenie, którzy również wpisani są na listę terapeutów działających zgodnie z Kodeksem Etyki Terapii Uzależnień. Nad naszymi pacjentami czuwa wykwalifikowana kadra, a dodatkowo pomaga nam ratownik medyczny, lekarz medycyny i psychiatra. Awes Medical, to Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej (NZOZ), dlatego działamy i leczymy według standardów medycznych, wystawiamy zaświadczenia, wypisy i zwolnienia lekarskie do pracy itp.
Oprócz tego pacjenci przebywają w ośrodku 24 godziny na dobę, staramy się więc, aby poczuli się u nas jak w domu – grupa terapeutyczna jest kameralna, posiłki nie są dowożone z zewnątrz, a przygotowywane na miejscu przez wykwalifikowaną kucharkę. Dla pacjentów udostępniona jest siłownia, duży ogród, silne wifi dostępne na terenie całego ośrodka, telewizja satelitarna.
Ośrodek Awes Medical usytuowany jest praktycznie w samym sercu zimowej stolicy Beskidów – Wiśle, tuż nad samą rzeką Wisła. Dla chętnych pacjentów w czasie wolnym od terapii czeka więc wiele atrakcji – baseny, sauny, deptak, trasy spacerowe, górskie, ścieżki do biegania, w zimie stoki narciarskie.
Przez cały czas pobytu pacjenci, jeżeli chcą, mogą mieć kontakt z rodziną i bliskimi, w weekendy istnieje również możliwość odwiedzin.
Co jest najważniejsze w trakcie terapii?
Kluczem do życia w trzeźwości nie jest to, aby po prostu nie pić, nie brać czy nie grać. Chory musi zrozumieć, w jakich sytuacjach sięgał po alkohol lub narkotyki i nauczyć się, jak radzić sobie z nimi bez tych substancji.
Trzeba pamiętać przede wszystkim o tym, że terapeuta profesjonalnie podchodzący do swojej pracy nie ma prawa narzucać pacjentowi, jak powinno wyglądać jego życie. Może natomiast sprawić, aby dalsze jego decyzje były świadome i przede wszystkim trzeźwe. Decyzja jednak zawsze jest pacjenta i nikt nie ma prawa do niczego go przymuszać.
Najważniejsze w terapii jest to, aby pacjent zrozumiał przede wszystkim, że ma problem oraz jak sobie może z nim radzić w taki sposób, aby w trudnych czy niespodziewanych sytuacjach życiowych nie powrócić do nałogu.
Jakie są największe trudności podczas terapii uzależnień?
Największym problemem jest przede wszystkim psychika pacjenta. Większość pacjentów leczących się w naszym ośrodku w pewnym momencie, po kilku tygodniach terapii, popada w zwątpienie, ponieważ boją się, że nie będą w stanie utrzymać abstynencji.
Do tego dochodzi w pewnym momencie zespół odstawienny i cierpienie zarówno fizyczne, jak i wyżej wspomniane – psychiczne. Wtedy właśnie robimy wszystko, aby objawy te były jak najlżejsze. Przychodzi nam tutaj z pomocą detoks, farmakoterapia, ale również zwykła opieka, podanie szklanki wody czy rozmowa.
Gdyby miał Pan udzielić jednej rady osobie uzależnionej, jak by ona brzmiała?
Każdy z nas jest inny, każdy ma prawo, a nawet powinien żyć dla siebie i według własnych przekonań. Pozwolę zatem sobie na przytoczenie pewnego cytatu i niech on stanie się podsumowaniem naszej rozmowy, za którą serdecznie dziękuję.
“Czym tak naprawdę jest uzależnienie? Jest znakiem, sygnałem, symptomem nieszczęścia. To język, który mówi nam o trudnej sytuacji, którą trzeba zrozumieć.”
