Zwrot “kobieta alkoholik” nie jest już zaskakującym połączeniem, choć w świadomości wielu osób wciąż panuje przekonanie, że nadużywanie substancji psychoaktywnych oraz alkoholizm są domeną mężczyzn. Tymczasem z roku na rok przybywa nadmiernie pijących pań. Niestety, organizm kobiety odznacza się znacznie słabszą tolerancją na ten środek, wobec czego ma on na niego szczególnie negatywny, toksyczny wpływ.

Kiedyś kobiety na oddziałach odwykowych stanowiły rzadki widok. Dzisiaj kobieta alkoholik w tym miejscu jest na porządku dziennym. Skąd te zmiany? Przyczyn należy upatrywać w połączeniu uwarunkowań społecznych z biologicznymi. Role kobiet i mężczyzn się zrównują. Oczywiście, jest to bardzo pozytywne zjawisko: dzięki temu panie mają możliwość realizować się na polu zawodowym, a w domu otrzymywać potrzebne wsparcie od swoich partnerów. Niestety, równouprawnienie wiąże się również z przejmowaniem negatywnych cech i zachowań od odmiennej płci. Taka sytuacja ma miejsce m.in. w przypadku spożywania alkoholu: to nie panowie równają do mniej pijących pań, a one zaczynają pić więcej. Widok kobiety trzymającej w dłoni kufel z piwem lub kieliszek wódki nikogo już nie dziwi. Niestety, organizmy pań reagują na alkohol znacznie gorzej niż ciała ich partnerów. Szacuje się, że tyle kobieta ważąca tyle samo co mężczyzna po wypiciu tej samej ilości alkoholu, odczuje to o 40% silniej. Dlaczego tak się dzieje? Po pierwsze, alkohol rozpuszcza się w płynach, zaś organizm kobiety ma większą zawartość tkanki tłuszczowej oraz mniejszą wody. Ponadto panie produkują mniej enzymu odpowiedzialnego za rozkładanie alkoholu w żołądku. Z tego powodu nadmierne picie w ich przypadku prowadzi do większych zmian i poważniejszych konsekwencji, niż te występujące u ich kolegów.

Jakich negatywnych skutków może się spodziewać przedstawicielka „płci pięknej”, która nadużywa napojów wyskokowych? Kobiecy organizm wytwarza mniejsze ilości enzymu odpowiadającego za rozkładanie alkoholu w żołądku, co sprawia, że więcej tej substancji przedostaje się do wątroby. Stosunkowo szybko ulega ona zniszczeniu, a jej funkcjonowanie staje się zaburzone. Nadmierne spożywanie trunków powoduje także zmiany dotyczące gospodarki hormonalnej, prowadzące do zaburzeń cyklu miesięcznego, spadku libido, a nawet niezdolności do przeżywania orgazmu, huśtawki nastroju oraz zaburzeń lękowych i depresyjnych. Picie dużych ilości alkoholu przyczynia się również do występowania raka sutka oraz osteoporozy – substancja ta upośledza bowiem wchłanianie witaminy D oraz wypłukuje wapń. Kobieta alkoholik jest więc narażona na wiele trudności.

Choć objawy alkoholizmu są takie same u obu płci, kobiety uzależniają się inaczej niż mężczyźni. U panów najczęściej zaczyna się od tzw. „picia towarzyskiego”, natomiast ich partnerki zwykle piją w samotności, ukrywając ten fakt przed domownikami. Charakterystycznym wzorcem jest gospodyni domowa racząca się winem po ciężkim dniu spędzonym na dbaniu o całą rodzinę, przygotowywaniu posiłków, sprzątaniu, praniu, prasowaniu i opiece nad dziećmi. Czasami alkohol występuje w roli „leku” na problemy emocjonalne, stres lub bezsenność. Kobieta alkoholik utrzymuje swój problem w ukryciu, jej bliscy najczęściej przez długi czas niczego nie podejrzewają, ponieważ potrafi ona znakomicie się maskować: stosuje mocny makijaż, który ukrywa zmiany widoczne na twarzy, a także odświeżacze oddechu i perfumy, które maskują woń alkoholu. Zdarza się również, że mechanizm wpadnięcia w nałóg jest zupełnie inny i stanowi konsekwencję współuzależnienia. Wiele żon i partnerek alkoholików pije wraz z nimi, w trosce o to, by nie robili tego sami (ponieważ picie w samotności niesie za sobą negatywne skojarzenia) lub po to, by spożyli oni mniej alkoholu. Z czasem kobieta stosująca takie metody może sama wpaść w sidła uzależnienia.

Warto zauważyć, że kobieta alkoholik używa alkoholu w celu radzenia sobie z problemami natury emocjonalnej. Wydaje się, że dotyczy to zwłaszcza pań zajmujących się domem, które często doświadczają frustracji potrzeby samorealizacji oraz mają mało kontaktów społecznych. Czują się bardzo samotne ze swoimi problemami i często mają wrażenie bycia mniej istotnymi od reszty członków rodziny. Tego rodzaju braki nierzadko prowadzą do przemęczenia, huśtawki nastrojów oraz problemów ze snem. W dodatku tradycyjna, kobieca rola płciowa wymaga skupienia na potrzebach innych i wyzbycia się egoizmu, co ma wpływ na częste przeżywanie poczucia winy oraz wstydu za własne odczucia.

Również z tego powodu rozpoznanie i leczenie uzależnień u kobiet nie jest łatwe. Kobieta alkoholik ma bardzo silną motywację do ukrywania swoich problemów w obawie przed ostracyzmem społecznym i napiętnowaniem. Boją się, że przyznanie się do alkoholizmu potwierdzi ich niepowodzenie w ważnych rolach żony i matki. Przeszkodą często bywa także postępowanie rodziny, która może nie być entuzjastycznie nastawiona do leczenia w ośrodku (pojawia się wstyd, zazdrość lub sprzeciw związany z pozbawieniem dzieci matczynej opieki). W dodatku terapia w wielu placówkach bywa oparta na doświadczeniach związanych z „męskim” alkoholizmem i niedostosowana do potrzeb pacjentek.