9 września – Światowy Dzień FAS, czyli Alkoholowego Zespołu Płodowego

9 września na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień FAS. Tegoroczne obchody owego święta zaplanowane są na godzinę 9:09, ponieważ dziewiątka jest uznawana za symbol ciąży. FAS (Fetal Alcohol Syndrome) to z języka angielskiego Alkoholowy Zespół Płodowy. Jest to nieuleczalny zespół chorobowy występujący u dzieci, których matki spożywały alkohol podczas ciąży.

Czym jest FAS?

Mitem jest zdanie, że spożywanie niewielkiej ilości alkoholu podczas ciąży nie szkodzi dziecku. Jedyną opcją na uniknięcie FAS jest kompletne zrezygnowanie ze spożywania alkoholu podczas ciąży. Nie ma od tego żadnych odstępstw. Najnowsze badania dowodzą, że alkohol może zaszkodzić płodowi już nawet podczas pierwszego miesiąca ciąży. Jak wskazuje Główny Inspektorat Sanitarny, w ostatnim roku aż 10,1 proc. kobiet w ciąży piło alkohol. U 0,5 proc. badanych dzieci z wadami wrodzonymi stwierdzano cechy Alkoholowego Zespołu Płodowego.

Jak rozpoznać FAS?

Objawia się w postaci m.in. niedorozwoju płytek paznokciowych, krótkich szpar powiekowych, braku rynienki nosowo-wargowej, czy cienkiej górnej wargi i krótkiej szyi. Zauważono także bardzo charakterystyczną cechę, a mianowicie niską wagę urodzeniową. W wielu przypadkach dochodzi także do różnych dysfunkcji w obszarze psychicznym oraz fizycznym, które z czasem pogłębiają się, powodując wiele problemów.

Obchody Światowego Dnia FAS

Czas opowiedzieć sobie troszkę o historii owego dnia oraz tego jak go obchodzimy. Pierwsze oficjalne obchody Światowego Dnia FAS odbyły się 9 września 1999 w Auckland w Nowej Zelandii. Sama idea narodziła się w Kanadzie i USA, gdzie rodzice dzieci z zespołem alkoholowym (FAS) i poalkoholowym (FASD) umieścili w Internecie materiały przedstawiające szkody wywołane piciem alkoholu w czasie ciąży.

Była to świetna inicjatywa, która od samego początku przyciągnęła duże zainteresowanie społeczeństwa. Po raz pierwszy problem ten został tak śmiało ukazany opinii publicznej. Sama strona internetowa przez cały czas gromadziła to nowych wolontariuszy oraz osoby chcące podzielić się swoimi przemyśleniami na temat choroby oraz historiami. Problem FAS cały czas zyskiwał na popularności. W kolejnych latach Światowy Dzień FAS był obchodzony w coraz większej liczbie stanów, dotarł do Australii i RPA. Za pośrednictwem wolontariuszy z Włoch, Niemiec i Szwecji przeniósł się do Europy.

W Polsce święto obowiązuje od 2004 roku. Z roku na rok zyskuje coraz więcej członków, którzy chętnie dzielą się swoimi doświadczeniami z zakresu choroby.

Działania dotyczące FAS w Polsce

W Polsce obecnie mamy bardzo szerokie akcje informacyjno-edukacyjne na temat szkodliwości picia w czasie ciąży. Jedną z nich i zarazem najbardziej popularną jest „Ciąża bez alkoholu”, której patronują Minister Zdrowia, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Biuro WHO w Polsce. Sama kampania jest prowadzona przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Do kampanii zostały zaproszone wszystkie samorządy lokalne – przystąpiło ok. 700 samorządów gminnych i 12 wojewódzkich. Oznacza to, że w akcji bierze udział co czwarty samorząd w Polsce, co wskazuje na świetny wynik!

W ostatnich latach bardzo popularne także stały się wszelkie akcje promujące abstynencję oraz informowanie społeczeństwa o negatywnych skutkach picia w czasie ciąży. Kampania ma charakter medialny.

Jak diagnozuje się FAS?

Spektrum zaburzeń FAS diagnozuje się przede wszystkim na podstawie wykluczenia innych zespołów związanych z podobnymi objawami. W owym przypadku proces diagnostyczny jest bardzo czasochłonny oraz skomplikowany. W skład zespołu interdyscyplinarnego powinni wchodzić lekarze różnych specjalności (pediatra, neurolog, psychiatra, genetyk kliniczny, kardiolog).  Ważni są także: psycholog /neuropsycholog, terapeuta, neurologopeda oraz asystent rodziny, aby wyniki badań były jak najdokładniejsze.

Zachęcamy do zapoznania się z informacjami związanymi z tą chorobą oraz upowszechnianiem ich dalej. Dzięki stałej nauce oraz edukacji społeczeństwa możemy zminimalizować negatywne skutki spożywania alkoholu w czasie ciąży.