Wiele osób uważa, że medytacja jest czymś bardzo trudnym. Inni kojarzą ją z zabobonami czy astrologią i z góry odrzucają jako coś nienaukowego. Tymczasem najnowsze badania jednoznacznie potwierdzają pozytywny wpływ technik medytacyjnych na nasze zdrowie i samopoczucie. Czym właściwie jest medytacja? Jak nauczyć się ją praktykować?
Medytacja – Znaczenie
Chyba każdy z nas zna słowo „medytacja”, jednak mało kto zdaje sobie sprawę z tego, co ono właściwie oznacza. Wierzymy w wiele mitów na temat medytowania i wyobrażamy je sobie w bardzo stereotypowy sposób. Sporą winę za ten stan rzeczy ponosi kultura popularna, która łączy medytację wyłącznie z buddyjskimi mnichami lub „dziwakami” zakochanymi w mistycyzmie. Przedstawiane w ten sposób postacie zawsze siedzą nieruchomo, ze skrzyżowanymi nogami i doświadczają niezwykłych, duchowych przeżyć, dostępnych jedynie wybranym. Często mówi się też o tym, że aby prawidłowo medytować, należy całkowicie oczyścić umysł z jakichkolwiek myśli. Wszystkie te rzeczy wydają się trudne do osiągnięcia, a często również bezcelowe, w związku z czym wielu z nas zniechęca się do tego nawyku, nawet nie próbując go wdrożyć. Tymczasem techniki medytacyjne są rewelacyjnym sposobem na poprawę swojego samopoczucia i zdrowia oraz wyciszenie umysłu i wprowadzenie w swoje życie większej harmonii.
Czym właściwie jest medytacja? Jest to czynność, którą ludzkość praktykowała od zarania dziejów. Pismo Święte opisuje Chrystusa oddającego się kontemplacji, istnieją również przekazy, zgodnie z którymi Aborygeni zachowywali się podobnie, samotnie jednocząc się z przyrodą i po prostu trwając. Niektórzy mówią, że medytacja jest swoistą podróżą w głąb siebie, jednoczeniem się z samym sobą i otaczającym nas światem. Najprościej rzecz ujmując, technika ta polega na wyciszeniu umysłu i uspokojeniu gonitwy myśli. Dzięki temu zyskujemy lepszy kontakt z własnymi odczuciami i przemyśleniami.
Cel medytacji
Jaki jest cel medytacji? Jej zwolennicy twierdzą, że każdy znajdzie w niej to, czego szuka i potrzebuje. Dla jednych będzie to redukcja stresu, dla innych znalezienie wewnętrznej radości, a dla jeszcze innych – rozwiązanie określonego problemu. Wszystkie te cele możemy osiągnąć poprzez wewnętrzny rozwój. Na co dzień otacza nas wiele bodźców: niemal nie potrafimy normalnie funkcjonować bez ciągłego szumu, np. włączonego radia, telewizora i kontaktu ze światem zewnętrznym. Co chwilę sprawdzamy swoje kanały społecznościowe i pocztę elektroniczną, boimy się, że coś nas ominie i pozostajemy w stanie nieustannej czujności. Robimy wiele rzeczy jednocześnie: pracujemy, zerkając jednym okiem na telefon lub tablicę na Facebooku, jemy obiad przed telewizorem, prowadzimy samochód, słuchając radia lub rozmawiając przez telefon. Bezczynność uznajemy za stratę czasu, więc ciągle czymś się zajmujemy – często jest to wiele różnych rzeczy naraz. Nic dziwnego, że w naszych umysłach panuje chaos, a my niejednokrotnie czujemy się przytłoczeni, przemęczeni i nadmiernie obciążeni.
Głównym celem medytacji jest więc przezwyciężenie wszystkich tych tendencji, praktykowanie uważności oraz bycia „tu i teraz”. Myli się ten, kto sądzi, że wymaga ona jakiegoś zaawansowanego stopnia wtajemniczenia lub prowadzi do mistycznych przeżyć czy wręcz halucynacji. Mimo to dla przeciętnej osoby, wiecznie żyjącej w biegu i przyzwyczajonej do ciągłego szumu, praktykowanie medytacji może się okazać dość trudnym zadaniem. Hinduski guru i mistrz duchowy Osho mówi: „Kiedy nie angażujesz się w żadne działania – ciałem, umysłem lub na jakimkolwiek innym poziomie – kiedy nie robisz nic, tylko jesteś, to właśnie jest medytacja”. Pozornie wydaje się to łatwe, zaś w praktyce często wymaga pewnej wprawy. Oczywiście, nie musimy robić tego na siedząco – równie dobrze możemy stać lub leżeć. Jednym pomagają takie gadżety jak mata do jogi, kadzidełka czy specjalna muzyka do medytacji, inni lubią medytować na łonie natury, siedząc na plaży lub trawie. Ważne jest to, byśmy byli w stanie się wyciszyć i przez chwilę nie zajmować się niczym innym niż po prostu „bycie” w określonym miejscu i czasie. Często ograniczają nas różne lęki, destrukcyjne przekonania, narzucana nam wola innych, powszechnie uznawane wartości i powinności, które przyjmujemy bezkrytycznie, nie zastanawiając się nad tym, czy odpowiadają nam samym. Tylko w ciszy i skupieniu jesteśmy w stanie nawiązać kontakt z własnym wnętrzem, dowiedzieć się, jakie są nasze własne potrzeby, emocje i pragnienia.
Korzyści płynące z medytacji
Jakie korzyści daje medytacja? Badania wykazały, że praktyki tego rodzaju wpływają na obniżenie ciśnienia krwi, uspokojenie tętna, pomagają walczyć z bezsennością, stresem, depresją, przewlekłym bólem i migreną, redukują lęk, podwyższają poziom serotoniny w mózgu, poprawiają pamięć, zwiększają samoświadomość oraz poziom energii. Nie warto jednak zasiadać do medytacji, myśląc wyłącznie o wymiernych korzyściach, jakie możemy z niej wynieść. Oczywiście, jest ona w stanie znacząco poprawić jakość naszego życia, jednak dobrze jest mieć na uwadze słowa filozofa Jiddu Krishnamurtiego: „Medytacja nie jest środkiem do celu. Medytacja jest zarówno środkiem, jak i celem.”. Zamiast więc kalkulować, czy medytacja nam się opłaci i traktować ją jak kolejne zadanie do wykonania, po prostu się jej oddajmy i sprawdźmy, co nam przyniesie.