Na pierwszy rzut oka trudno znaleźć podobieństwo między alkoholem a grą w karty (poza tym, że często występują razem). Jednak w rzeczywistości obie te rzeczy mają ze sobą wiele wspólnego: w rozsądnych dawkach stanowią niewinną rozrywkę, zaś nadużywane mogą prowadzić do groźnego, destrukcyjnego uzależnienia. Kiedy coś, co miało stanowić nasz sposób na rozluźnienie i dobrą zabawę, staje się pułapką? W jaki sposób rozpoznać uzależnienie od hazardu i jak sobie z nim poradzić?
Gry hazardowe
Gry hazardowe są dla nas atrakcyjne z wielu powodów. Po pierwsze: wiele z nich stanowi świetny sposób na przełamanie lodów oraz zabawę w gronie znajomych. Po drugie: wiążą się z adrenaliną i przyjemnym dreszczykiem emocji. Po trzecie wreszcie: często oferują prosty sposób na szybkie i przyjemne zdobycie dodatkowych pieniędzy. Zamiłowanie do hazardu jest cechą, która towarzyszy ludzkości już od wielu lat. Istnieją dowody na to, że już w III tysiącleciu p.n.e. oddawano się w grze w kości! Dzisiaj mamy do wyboru wiele różnych form hazardu, a co za tym idzie – mnóstwo zagrożeń, mogących skończyć się nałogiem.
Utrata kontroli
Oczywiście, nie każdy gracz w przyszłości stanie się osobą uzależnioną, podobnie jak nie każda osoba, której zdarza się pić alkohol, wpadnie w alkoholizm. Zarówno gra w karty, jak i alkohol, same w sobie nie są niczym złym. Prawdziwe zagrożenie tkwi w nas samych – to my odpowiadamy za to, w jaki sposób kierujemy swoim życiem. Należy zaznaczyć, że skłonność do uzależnień może być dziedziczona, a tym samym osoby, które mają w swojej rodzinie historię nałogów, szczególnie powinny mieć się na baczności.
Rozwinięcie nałogu
Początki każdego nałogu wyglądają bardzo podobnie. Na wczesnym etapie substancja psychoaktywna lub uzależniające zachowanie są tylko dodatkiem do życia, niegroźną rozrywką i sposobem na zrelaksowanie się po ciężkim dniu. Problem pojawia się wtedy, gdy nie jesteśmy w stanie rozluźnić się i dobrze bawić bez alkoholu lub gier hazardowych. Wiele osób nigdy nie przekracza tego etapu – każdy z nas zna mnóstwo ludzi spożywających napoje wyskokowe, grających w gry hazardowe, korzystających z internetu czy robiących zakupy, jednak większość z nich nigdy nie doświadczy problemów związanych z nałogiem. Z drugiej strony, nie należy bagatelizować zagrożeń wiążących się z hazardem – korzystając z nich, zawsze należy zachowywać umiar i być wyczulonym na sygnały ostrzegawcze, sugerujące, że tracimy kontrolę nad swoim hobby.
Uzależnienie od hazardu
Przełomowy moment następuje właśnie wtedy, gdy gracz przestaje się kontrolować, a gra w karty staje się ważniejsza od innych dziedzin życia. Ulubiona rozrywka pochłania większość pieniędzy, prowadzi do zaniedbywania rodziny, przyjaciół, obowiązków zawodowych oraz innych zainteresowań, a także rozluźnia standardy moralne. Osoba uzależniona często ucieka się do oszustw, kłamstw i narażania bliskich. Jej życiem wewnętrznym rządzi nałóg. Wszystkie inne wartości schodzą na dalszy plan – priorytetem jest hazard.
Aby dowiedzieć się, czy nasze oddanie grom karcianym mieści się jeszcze w normie, czy może już spełnia kryteria nałogu, należy odpowiedzieć sobie na kilka pytań. Czy podczas gry odczuwamy bardzo silne emocje, nieporównywalne z niczym innym? Czy hazard stał się naszą ulubioną formą spędzania wolnego czasu? Czy bylibyśmy w stanie zrezygnować z gry, by zająć się czymś innym? Czy ciągle myślimy o kolejnych szansach na wygranie pieniędzy w karty? Czy wydajemy na grę więcej pieniędzy, niż planowaliśmy lub niż w rzeczywistości jesteśmy w stanie przeznaczyć? Czy zdarza nam się zapożyczyć tylko po to, by kontynuować grę? Czy z powodu swojego zamiłowania do hazardu zdarzało nam się oszukać bliskich?
Jeśli nasza odpowiedź na choć część z tych pytań jest twierdząca, trudno uznać naszą grę za niewinną i nieszkodliwą. Gra w karty (nawet na pieniądze) mieści się w normie, o ile oddajemy się od czasu do czasu i w żaden sposób nie koliduje ona z naszymi obowiązkami, planami i relacjami. W przeciwnym wypadku należy ją uznać za co najmniej ryzykowną i jak najszybciej ograniczyć, a najlepiej w ogóle z niej zrezygnować.
Przyczyny uzależnienia
Istnieje kilka czynników, które sprawiają, że jedne osoby są bardziej narażone na uzależnienie od hazardu niż inne. Przede wszystkim są to cechy osobowości, takie jak niedojrzałość emocjonalna, samotność, niskie poczucie własnej wartości, pociąg do ryzyka oraz duża potrzeba osiągnięcia sukcesu. Z kolei wśród czynników o charakterze społeczno-kulturowym możemy wyróżnić powszechną akceptację dla spędzania czasu przy grach hazardowych, wczesne zainteresowanie się tą formą rozrywki (przy jednoczesnej zgodzie ze strony rodziców, opiekunów i nauczycieli), a także negatywne wzorce ze strony grupy rówieśniczej (oraz chęć przypodobania się jej poprzez ich powielanie). W wymienionych wyżej przypadkach mit wielkiej, niespodziewanej wygranej zastępuje takie dążenia jak chęć zrobienia kariery zawodowej lub imponowania otoczeniu poprzez rzeczywiste przymioty, np. wykształcenie, wysokie kompetencje czy inteligencja. A stąd już tylko krok od zatracenia się w hazardzie tak bardzo, że przestaje on być wyborem, a staje się koniecznością.