Temat leczenia alkoholizmu jest często problematyczny dla rodziny i bliskich pacjenta. Jedno z najczęściej nurtujących pytań dotyczy tego, co robić, gdy osoba uzależniona nie panuje nad swoim nałogiem, ale też nie dostrzega potrzeby przyjęcia pomocy i stale stawia opór swojemu otoczeniu. Czy można zmusić alkoholika do leczenia wbrew jego woli? Sprawdź.
Przymusowe leczenie alkoholizmu – co mówi prawo?
Życie z osobą uzależnioną od alkoholu jest bardzo trudne, więc często bliscy szukają podstawy prawnej, która obliguje alkoholika do przymusowego leczenia. W świetle obowiązującego w Polsce prawa istnieje jedynie możliwość wszczęcia procedury, która zobowiąże osobę uzależnioną do poddania się leczeniu odwykowemu.
Takie orzeczenie wydaje sąd i to tylko w określonych przypadkach. Kwestie formalne w tym zakresie regulują przepisy ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. 2019.2277). Należy pamiętać, że w Polsce przyjmuje się, że leczenie alkoholizmu powinno być dobrowolne, bo w konfrontacji ze stawianym oporem może nie przynieść dobrych efektów.
Jak zmusić alkoholika do leczenia?
Zgodnie ze wspomnianą wcześniej ustawą o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu decyduje sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której dotyczy postępowanie. Rozprawa prowadzona jest w trybie nieprocesowym na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora.
Jednak, aby w ogóle doszło do złożenia takiego wniosku, bliscy lub rodzina osoby uzależnionej muszą zgłosić się do gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych z prośbą o przymusowe leczenia alkoholika. Istotne jest dołączenie materiałów dowodowych, które potwierdzą, że choroba alkoholowa danej osoby powoduje np.:
- rozkład życia rodzinnego;
- wybuchy agresywnych zachowań;
- demoralizację małoletnich;
- niespełnianie obowiązków zaspokajania potrzeb rodziny;
- problemy z prawem lub zakłócanie spokoju publicznego.
Dowodami w sprawie mogą być m.in. notatki z interwencji policji, Niebieska Karta, rachunki za kupowany alkohol lub potwierdzenia pobytu w izbie wytrzeźwień.
Dopiero po zapoznaniu się ze złożoną dokumentacją, gminna komisja może skierować alkoholika na badanie przez biegłego. To właśnie na podstawie jego opinii możliwe jest wszczęcie sądowego postępowania o przymusowe leczenie osoby uzależnionej.
Jak nakłonić alkoholika do leczenia?
By leczenie alkoholizmu przyniosło oczekiwane efekty, ważne jest uświadomienie sobie i zrozumienie istoty problemu. Dlatego też uznaje się, że najlepiej, by alkoholik dobrowolnie poddał się terapii. Oczywiście zdarzają się przypadki, w których przymusowe leczenie alkoholizmu stanowi dodatkowy czynnik bezpieczeństwa, a nawet może uratować życie. Jednak warto próbować przekonać osobę w czynnym nałogu do samodzielnego podjęcia terapii.
Pierwszym krokiem do nakłonienia alkoholika do leczenia jest spokojna rozmowa i pokazanie, że dana osoba musi o siebie zawalczyć. Nie próbuj nikogo oskarżać, lecz okaż szacunek, ważność, troskę, miłość i gotowość do pomocy. Wspomnij o konsekwencjach picia i uświadom alkoholikowi, co do tej pory zrobił złego pod wpływem alkoholu. Zachowaj przy tym swoją stanowczość i połóż kres wymówkom. Jeśli jednak kolejne próby rozmowy nie przynoszą rezultatów, zgłoś się po pomoc do specjalisty.