Przychodnie lekarskie to miejsca, w których w wyniku świadczonych usług opieki medycznej dochodzi do powstawania różnego rodzaju odpadów. Poza odpadami komunalnymi wytwarzane są również odpady, które możemy określić mianem odpadów niebezpiecznych oraz odpadów medycznych. W związku z tym rodzi się konieczność odpowiedniego gospodarowania tymi odpadami. Sposób określają stosowne rozporządzenia i ustawy. Jakie więc są obowiązki przychodni lekarskich w zakresie gospodarki odpadami medycznymi?
Odpady medyczne — czyli jakie?
W myśl ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach art. 3 ust. 8 odpady medyczne, to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny. Takie odpady wytwarzają nie tylko przychodnie lekarskie, ale także szpitale, indywidualne praktyki lekarskie, laboratoria medyczne, oraz apteki. Powyższa, zaczerpnięta z ustawy definicja określa okoliczności powstawania odpadów. Co do konkretnych rodzajów odpadów medycznych i ich podziału, musimy się przenieść do Rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów. Rozporządzenie to zostało wprowadzone przez wspomnianą już ustawę.
Jakie odpady powstają w przychodni lekarskiej?
odpady medyczne w przychodni lekarskiej można podzielić na następujące grupy:
- Odpady ostre — do tej grupy zaliczamy wszelkiego rodzaju igły, ostrza i inne narzędzia medyczne posiadające ostre krawędzie lub szpikulec. Kiedy dane narzędzie staje się odpadem medycznym, należy je niezwłocznie umieścić w pojemniku o twardych ściankach. Ściany takiego pojemnika uniemożliwiają przekłucie lub przebicie się ostrych fragmentów narzędzi.
- Materiały zakaźne — to wszelkie odpady, które mogą stanowić źródło zakażenia dla innych osób. To różnego rodzaju gazy, waciki, tamponady, czy chusteczki. Po użyciu mogą zawierać chorobotwórcze drobnoustroje, toksyny, bakterie, a nawet wirusy. Innymi słowy, są nośnikiem niebezpiecznego materiału biologicznego — na przykład w postaci krwi. Należy także zaznaczyć, że każdy materiał zakaźny, który jest jednocześnie odpadem ostrym, należy umieszczać w pojemniku na odpady ostre.
- Odpady niebezpieczne, inne niż zakaźne — to przykładowo leki, chemikalia, odczynniki chemiczne.
- Pozostałe odpady gospodarczo-bytowe — to śmieci, które wytwarzamy także w gospodarstwach domowych, czyli różnego rodzaju opakowania (foliowe, papierowe), czy chociażby odpady po sprzątaniu, które nie kwalifikują się do żadnej z powyższych grup.
Kody odpadów medycznych z przychodni lekarskich
- Zakaźne o kodach:
- 18 01 02 – Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania
- 18 01 03 – Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt.
- 18 01 80 – Zużyte peloidy po zabiegach wykonywanych w ramach działalności leczniczej o właściwościach zakaźnych.
- Niebezpieczne, inne niż zakaźne, o kodach:
- 18 01 06 – Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne.
- 18 01 08 – Leki cytotoksyczne i cytostatyczne.
- Inne niż niebezpieczne o kodach:
- 18 01 01 – Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki.
- 18 01 04 – Inne odpady niż wymienione w 18 01 03 (np. opatrunki z materiału lub gipsu, pościel, ubrania jednorazowe, pieluchy).
- 18 01 07 – Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niż wymienione w 18 01 06.
- 18 01 09 – Leki inne niż wymienione w 18 01 08.
Spośród tych kodów odpadów medycznych, w przychodniach lekarskich najczęściej będą spotykane następujące kody: 18 01 01, 18 01 02, 18 01 03, 18 01 04, 18 01 06, 18 01 07, oraz 18 01 09.
Jak gospodarować odpadami w przychodni lekarskiej?
Sama segregacja i przechowywanie muszą być prowadzone za pomocą worków i pojemników w odpowiednich kolorach. Podział ze względu na kolor worka i pojemnika wygląda następująco:
- Pojemniki i worki czerwone – do nich należy wrzucać odpady medyczne zakaźne (18 01 02, 18 01 03, 18 01 80 i 18 01 82), z wyjątkiem odpadów medycznych o ostrych końcach i krawędziach.
- Pojemniki i worki żółte – do nich należy wrzucać odpady medyczne niebezpieczne, inne niż zakaźne (18 01 06, 18 01 08 i 18 01 10), z wyjątkiem odpadów medycznych o ostrych końcach i krawędziach.
Przychodnie lekarskie mają obowiązek odpowiedniego gospodarowania odpadami medycznymi i ich utylizacji. Wiąże się z tym nierozerwalnie obowiązek sprawozdawczy do BDO. Wszystko to jest procesem pochłaniającym znaczną ilość czasu i zasobów. Dlatego wsparcie zewnętrznej firmy w tym zakresie jest znacznym ułatwieniem, a nawet koniecznością. Firma TPO świadczy usługi odbioru i utylizacji odpadów medycznych już od wielu lat obsługując także poradnie lekarskie. Poza transportem i utylizacją świadczymy również usługi w zakresie sprawozdań do BDO.
