1. Jakie są główne zalety lokalizacji Ośrodka Terapii Leczenia Uzależnień Koninki w otoczeniu przyrody, blisko Zakopanego i jak wpływa to na proces terapeutyczny?
Budynek Ośrodka Terapii Leczenia Uzależnień „Koninki” znajduje się w górach Gorcach na terenie sąsiadującym z Gorczańskim Parkiem Narodowym. Obiekt położony jest dala od zabudowań – co służy zdrowieniu. Panujący w tym miejscu mikroklimat związany z dużym zalesieniem oraz bystrym górskim potokiem, nieskazitelne czyste powietrze, piękne widoki oraz fakt bezpośredniego obcowania z naturą sprzyja odzyskiwaniu przez pacjentów sił potrzebnych do uporania się z chorobą jak też z przebudową swojego życia. Możliwość spacerów, wycieczek, korzystania z wyciągu narciarskiego, rowerów czy tez siłowni, SPA, bardzo dobrze wpływa na nastrój chorych i wzmacnia motywację do leczenia.
Wspólne spacery pomagają w budowaniu relacji oraz w odnalezieniu spokoju wewnętrznego – samoświadomości. W takich warunkach popartych solidnymi zajęciami terapeutycznymi i zdrowym jedzeniem – pacjenci bardzo szybko odzyskują zdrowie psychiczne i fizyczne – co jest istotne, gdyż te sfery w życiu tkwiącego w uzależnieniu chorego są zaniedbane.
Takie możliwości uczą pacjenta na nowo planowania i zagospodarowania w sposób konstruktywny wolnego czasu.
Wykorzystywane w terapii powyższe możliwości przekładają się na progres w leczeniu.
2. Jakie formy uzależnień najczęściej leczone są w Waszym ośrodku i które z nich wymagają najbardziej zindywidualizowanego podejścia?
Uzależnienia są problemem, który dotyka coraz większą liczbę osób na świecie. Nasz Ośrodek, zajmujący się pomocą osobom uzależnionym, ma bogate doświadczenie w leczeniu różnorodnych form uzależnień. U nas najczęściej leczonym uzależnieniem jest alkoholizm i narkomania, jednak pojawiają się też lekomani i hazardziści, uzależnieni od mediów społecznościowych, zakupoholizmu czy pornografii. Coraz więcej pacjentów jest uzależnionych od wielu substancji, czy też zachowań – tzw. uzależnienie mnogie – krzyżowe.
Każde wymaga kompleksowej pomocy obejmującej badania psychiatryczne, testy psychologiczne, terapię grupową, indywidualną oraz wsparcie po zakończeniu leczenia.
Uzależnienia od substancji psychoaktywnych, takich jak opioidy, kokaina, amfetamina, marihuana, czy narkotyki syntetyczne np. mefedron – wymagają terapii psychologicznej, niejednokrotnie farmakoterapii oraz długotrwałych programów rehabilitacyjnych. Ze względu na różnorodność substancji i indywidualne reakcje organizmów każde uzależnienie od substancji psychoaktywnych wymaga szczegółowej oceny i dostosowania planu terapeutycznego do każdego pacjenta.
Nadużywanie leków na receptę, takich jak przeciwbólowe, nasenne i uspakajające np. benzodiazepiny, opioidy, to kolejny z problemów, którego leczeniem się zajmujemy. Wówczas lekarz proponuje choremu stopniowe odstawianie leków a nasz Ośrodek Uzależnień terapię psychologiczną i wsparcie w radzeniu sobie z objawami odstawienia. Patologiczny hazard wymaga specjalistycznej terapii behawioralnej i psychologicznej, aby pomóc pacjentom radzić sobie z impulsywnością i poprawić kontrolę nad zachowaniami związanymi z grami hazardowymi. Hazard często wiąże się z problemami emocjonalnymi, takimi jak depresja, lęk, a także z problemami finansowymi i prawnymi. Terapia musi być kompleksowa, obejmująca zarówno aspekty psychologiczne, jak i praktyczne wsparcie chorego w nabyciu umiejętności w zarządzaniu finansami.
Uzależnienia behawioralne, takie jak uzależnienie od Internetu, zakupoholizm, kompulsywne objadanie się, uzależnienie od pornografii mogą również być przedmiotem leczenia w naszym ośrodku poprzez terapię indywidualną jak i grupową. Wymagają one zindywidualizowanego podejścia, ponieważ często są związane z głębszymi problemami emocjonalnymi i psychologicznymi. Terapia powinna być dostosowana do specyficznych potrzeb każdego pacjenta, uwzględniając różne techniki terapeutyczne, takie jak terapia poznawczo-behawioralna, terapia dialektyczno-behawioralna systemowa, seksuologiczna i inne.
W naszym Ośrodku zajmujemy się psychoterapią wszystkich uzależnień. Każde działanie terapeutyczne powinno być zindywidualizowane tak, aby skutecznie adresować unikalne potrzeby i wyzwania do każdego pacjenta.
3. Czy może Pan/Pani opisać główne etapy terapii w Waszym ośrodku, od diagnozy po zakończenie leczenia?
W naszym Ośrodku Uzależnień wyodrębniliśmy kilka głównych etapów terapii – od diagnozy do zakończenia leczenia. Pierwszym etapem jest diagnoza i ocena stanu pacjenta oraz możliwości pomocy ze strony naszego ośrodka. Pierwsze informacje pozyskujemy podczas rozmów telefonicznych z potencjalnym pacjentem lub jego rodziną. Na tym etapie gromadzimy informacje na temat faktycznego psychofizycznego stanu pacjenta. Pierwszą rozmowę „na żywo” pacjent odbywa z terapeutą uzależnień w gabinecie przyjąć, gdzie omawiane są problemy z którymi się boryka, pytamy o historię uzależnienia oraz oceniamy motywację czy też powód podjęcia terapii. Lekarz współpracujący z naszym ośrodkiem dokonuje diagnozy stanu zdrowia pacjenta na podstawie badań laboratoryjnych oraz obserwacji terapeutów. Lekarz psychiatra zaleca lub wyklucza wsparcie farmakologiczne oraz weryfikuje dotychczas stosowane przez pacjenta leki. Motywuje lub też informuje chorego o jego obecnym stanie zdrowia. W kolejnym etapie psycholog przeprowadza badanie psychologiczne, oparte na testach badających osobowość, style radzenia sobie ze stresem czy inteligencję emocjonalną pacjenta.
Na podstawie zebranych informacji opracowywany jest spersonalizowany plan leczenia, uwzględniający potrzeby i cele pacjenta. Terapia w naszym ośrodku odbywa się w kilku formach, oczywiście podstawową jest terapia grupowa czyli spotkania w grupie wsparcia, gdzie pacjenci dzielą się doświadczeniami i wspierają nawzajem w procesie zdrowienia. Kolejną formą jest terapia indywidualna czyli regularne sesje z psychoterapeutą, które pomagają pacjentowi zrozumieć przyczyny uzależnienia i rozwijać strategie radzenia sobie z nimi. Ponadto praktykowaną formą w naszym ośrodku jest praca z rodziną pacjenta pozwalająca zrozumieć dynamikę rodzinną i wzmocnić system wsparcia.
Nie można zapomnieć także o edukacji na temat uzależnienia, zdrowego stylu życia, radzenia sobie ze stresem czy zapobiegania nawrotom choroby jako formie leczenia. W toku trwania terapii odbywają się zajęcia i warsztaty mające na celu odbudowanie umiejętności życiowych, zawodowych i społecznych. Zakończenie terapii wiąże się z wykonaniem przez pacjenta w określonym czasie planu dalszej terapii. Pacjent przedstawia na grupie swój plan na życie w trzeźwości poza ośrodkiem, a z terapeutą indywidualnym omawia opracowanie długoterminowego planu wsparcia, który może obejmować regularne wizyty u terapeuty, udział w grupach wsparcia i inne formy wsparcia zewnętrznego.
Oficjalne zakończenie programu terapeutycznego w Ośrodku kończy się z momentem wręczenia certyfikatu ukończenia terapii. Proponujemy pacjentowi udział w organizowanych przez nas systemów wsparcia, takich jak grupy wsparcia po leczeniu, dalszą współpracę z terapeutą indywidualnym w celu terapii pogłębionej, a także monitorowania postępów i wczesnego wykrywania potencjalnych problemów. W każdym tygodniu w środę można w naszym ośrodku skorzystać z wsparcia społeczności, takich jak AA (Anonimowi Alkoholicy) lub NA (Anonimowi Narkomanii), które oferują długoterminowe wsparcie. Ponadto pacjent opuszczający naszą placówkę może podpisać zgodę na dostarczanie mu informacji o planowanych zajęciach, warsztatach o różnych tematykach np., nauka technik radzenia sobie z głodem substancji, stresorami i trudnymi emocjami. Każdy z naszym pacjentów ma możliwość utrzymania kontaktu z naszym ośrodkiem i w razie potrzeby może liczyć na dodatkowe wsparcie.
Podsumowując, każdy z opisanych wyżej etapów jest dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta, aby zapewnić kompleksową i skuteczną terapię prowadzącą do trwałej abstynencji i poprawy jakości życia.
4. Jakie korzyści płyną z wykorzystania terapii behawioralno-poznawczej w leczeniu uzależnień w Waszym ośrodku?
Terapia behawioralno-poznawcza jest najbardziej skuteczną terapią. Określony jest w niej czas trwania terapii oraz program terapeutyczny, który pacjent jest zobowiązany zrealizować. Obecna terapia uzależnień to zlepek wielu podejść terapeutycznych, w tym behawioralno poznawczej, wielu technik, które mogą przynieść najlepsze efekty. Skupianie się na sferze zachowań i poznawania ich roli w naszym życiu (skąd się biorą, po co je stosujemy) jest bardzo ważną częścią terapii w naszym Ośrodku. Dzięki temu można dać sobie szanse na zrozumienie siebie i na zmianę tych zachowań.
5. Jakie są główne wyzwania, z którymi mierzą się pacjenci podczas terapii i w jaki sposób pomagacie im je pokonać?
Najważniejszym wyzwaniem dla osoby uzależnionej to umiejętność nawiązania kontaktu z innymi trzeźwiejącymi pacjentami i nabycie umiejętności wytrwania w abstynencji. Relacje międzyludzkie osób nieuzależnionych są trudne, a co dopiero wśród ludzi, którzy piją czy zażywają narkotyki lub pochłaniają ich zachowania kompulsywne. Jest to bardzo trudne dlatego w naszym ośrodku przez cały czas terapii zwracamy uwagę na umiejętność kształtowania zdrowych relacji, stawianiu granic sobie i innym, oraz pokazywania, że poruszanie tematów trudnych może pomóc zbliżyć się do innych i daję to poczucie ulgi i spokoju.
6. Jakie formy relaksu i rekreacji są dostępne dla pacjentów w Ośrodku Terapii Koninki i jak wpływają one na proces rekonwalescencji?
Stopniowo na terapii każdy pacjent uczy się odpowiednio zagospodarowywać czas, który ma do dyspozycji. Jest to trudne z uwagi, że chorzy pijąc czy zażywając narkotyki stopniowo rezygnują z czynności, które sprawiały im przyjemność. W naszym ośrodku pacjenci mają możliwość korzystania z siłowni i salki do ćwiczeń, rowerów, piłkarzyków, bilarda oraz stołu do ping ponga. W ciągu tygodnia odbywają się również zajęcia z Jogi, relaksacji i muzykoterapii, bardzo lubiane przez naszych pacjentów. Dostępna jest również strefa z saunami i jacuzzi, pacjenci mają możliwość skorzystać z różnych rodzajów masaży ciała. Do wykorzystania proponujemy również szachy, warcaby oraz wypożyczalnię książek. Jak wspominaliśmy w czasie wolnym od zajęć możliwe są spacery po szlakach Gorczańskiego Parku Narodowego oraz zorganizowanie dłuższej wyprawy na szczyty takich gór jak Turbacz czy Stare Wierchy. Gorce są górami w których każdy może znaleźć zakątek dla siebie.
7. Jakie są Wasze plany na przyszłość w kontekście rozwoju metod terapeutycznych i rozszerzenia oferty ośrodka?
Przyglądając się tempu rozwojowi technologii, obserwujemy coraz większy fakt nieumiejętnego używania komórek, komputerów, Internetu czy też pornografii – co ma szkodliwy wpływ na zdrowie i życie człowieka. Przede wszystkim zauważamy wpływ tych zachowań na osoby uzależnione. Dzisiaj ciężko jest mówić, że ktoś potrzebuje pomocy lecząc się od alkoholu, albo „tylko” od hazardu. Bardzo często diagnozuje się oprócz pierwotnego uzależnienia, drugie czy trzecie. Pornografia, fora społecznościowe, smartfony czy Internet odgrywają bardzo dużą rolę w zastępowaniu sobie pierwotnego uzależnienia, czy też wzmacnianie go, poprzez inne substancje czy też zachowania.
Od dawna rozwijamy się pod kątem zajmowania się na terapii uzależnień dodatkowymi zaburzeniami w sferze seksualnej czy też różnymi formami zaburzeń. W naszym ośrodku jest ograniczenie czasowe z korzystania z smarfonów, laptopów. Na początku nie wszystkim to odpowiada, lecz po krótkim czasie okazuje się, że pacjenci sami dochodzą do wniosku, że detoks od komputera i Internetu jest dla nich bardzo dobry. Lepiej śpią i potrafią się bardziej koncertować na tym co tu i teraz, a smartfon był tylko zamiennikiem alkoholu czy narkotyków. Te i powyższe działania sprawiły, że jesteśmy postrzegani jako jeden z najlepszych Ośrodków Leczenia Uzależnień w Polsce.
