Ratownik medyczny to jeden z najbardziej potrzebnych, ale także i najbardziej obciążających psychicznie zawodów. Wysoki poziom stresu i niska płaca sprawiają, że wielu ratowników z Polsce rezygnuje z pracy lub wyjeżdża tam, gdzie może liczyć na godne warunki pracy i zarobki.
Praca ratownika medycznego jest bardzo ciężka
Ratownicy medyczni należą do grupy o zwiększonym prawdopodobieństwie wystąpienia traumy związanej z zawodem. Zazwyczaj oznacza to wykonywanie pracy niebezpiecznej, jak bycie czynnym żołnierzem czy policjantem. I rzeczywiście, ratownicy medyczni często spotykają się z groźnymi sytuacjami, jak np. agresywni pacjenci. Zdrowie psychiczne ratowników medycznych może również zostać narażone przez sam charakter pracy. To przez nienormowane zmiany, zmęczenie i konieczność podejmowania krytycznych decyzji pod presją czasu jest ono nadwyrężane.
Wielka odpowiedzialność i trudne warunki sprawiają, że wielu ratowników cierpi na zaburzenia lękowe. Według niektórych badań odsetek takich osób to aż 22%. Co dziesiąty ratownik będzie także chorował na depresję lub posiadał inne problemy psychiczne spowodowane pracą. Także zespół stresu pourazowego występuje u ratowników zdecydowanie częściej niż u ogółu populacji.
Jakie cechy powinien mieć dobry ratownik medyczny?
Wielu ratowników medycznych twierdzi, że najlepsza w ich pracy jest satysfakcja ze świadomości, że ich zawód jest niezbędny. Również jest to wywieranie pozytywnego wpływu na społeczeństwo i pomoc ludziom w potrzebie. Ratownikami medycznymi zazwyczaj zostają ludzie odpowiedzialni, którzy nie boją się ciężkiej pracy – także fizycznej – oraz umiejący zachować spokój nawet w bardzo trudnych sytuacjach. Nie jest to niestety praca, którą wybiera się w nadziei na wysokie zarobki, ponieważ pensje ratowników są zazwyczaj bardzo niskie.
Ratownicy medyczni wyszkoleni do radzenia sobie z nagłymi przypadkami medycznymi i przerażającymi następstwami wypadków oraz urazów. Dla większości, skupienie się na wykonywanej pracy jest skutecznym sposobem radzenia sobie i utrzymywania emocjonalnego dystansu do spraw, którymi się zajmują.
Ochrona zdrowia psychicznego a praca ratownika
Niestety, w żaden sposób nie da się przewidzieć, jak praca w warunkach skrajnych wpłynie na konkretnego człowieka. Bardziej niż narażenie na konkretną sytuację ważny jest tu przewlekły stres. Dodatkowo też praca ponad siły i brak równowagi pomiędzy życiem prywatnym a życiem zawodowym. Ważne jest także, z jakimi przypadkami spotykają się w swojej pracy. Atak ze strony człowieka (agresywnego pacjenta, osoby postronnej), takie jak napaść fizyczna lub seksualna, częściej powodują powstanie traumy niż pomoc ofiarom wypadku.
Co więcej, przedłużający lub powtarzający się uraz częściej prowadzi do pogłębienia traumy. Niestety, w Polsce ratownicy nie utrzymują odpowiedniego wparcia specjalistów od zdrowia psychicznego. Nie mogą zazwyczaj również wziąć urlopu z uwagi na wpływ pracy na zdrowie psychiczne. Jest to o tyle znaczące, że wysoki poziom wsparcia łagodzi wpływ traumy. W efekcie, ciągłe narażenie na stres w pracy oznacza, że dana osoba ma mniej zasobów psychicznych w rezerwie, aby poradzić sobie ze szczególnie traumatycznym doświadczeniem.
Jak pomóc ratownikom medycznym?
W tym przypadku przede wszystkim należałoby wdrożyć rozwiązania systemowe. Bez odpowiednich warunków pracy, godnego wynagrodzenia oraz przewidzianego wsparcia instytucjonalnego ratownicy medyczni narażeni są na wiele niebezpieczeństw. Warto także pamiętać, że liczba ratowników medycznych w Polsce stare spada. Niewiele młodych osób decyduje się na pracę w tak wymagającym i przy tym nieopłacalnym zawodzie. Bez wprowadzenia koniecznych zmian może więc nas czekać zapaść, gdy ratowników medycznych będzie po prostu za mało. Co za tym idzie, możemy znaleźć się w sytuacji, kiedy potrzebna pomoc nie nadejdzie.